Kritiek omzetten naar zelfliefde
Kritiek omzetten naar zelfliefde. Een behoorlijk uitdagende titel, niet? En nog lastiger om toe te passen ;)
Als we kritiek ervaren, kan dit ons behoorlijk ontmoedigen. Vooral als we net de moed hebben gevonden om ons uit die zelfkritiek te halen en compassie op te brengen voor onszelf. Wanneer je de zelfkritiek even later dan van iemand anders hoort, komt dat binnen. De zelfkritiek wordt bevestigd in plaats van ontkrachtigd. Het is niet te verstoppen, ligt open en is kwetsbaar. Als we daarbovenop nog eens ‘goed bedoelde raad’ krijgen, is het hek van de dam. Zo’n kritiek hoor je dan ook het van de mensen die het dichts bij je staan. Ze bedoelen het goed en willen je helpen, alleen ervaar je dit op dat moment niet als hulp, maar als bevestiging van je innerlijke criticus.
Dus ga je hier dan mee om?
Mensen reflecteren wat er binnenin je afspeelt en dat is niet altijd even fijn. Vooral als ze die pijnlijke plekken reflecteren. En wie kan dit het best? Je partner, een familieleden, je kind(eren). Wat ze je geven zijn cadeautjes, maar zo ervaar je dat absoluut niet. Hoe kan je dat dan wel zo gaan zien?
Ten eerste is de kritiek die je ervaart, niet zozeer kritiek. Het is een bevestiging van wat je al wist. En als je dat door hebt, kan je jezelf prijzen voor het feit dat je bewust bent van deze zelfkritiek. Want eenmaal je er bewust van bent, kan je er iets mee. Als deze echter nog steeds onderdrukt wordt, kan de kritiek als bom inslaan. Het is één en al trigger. Dan raad ik je aan om eerst en vooral niet direct te reageren, maar de boosheid of verdriet die je ervaart erdoor te laten komen en te voelen. Want dat is eigenlijk je cadeau. Je kan niet anders dan ernaar te gaan kijken en te voelen waarom deze trigger zou diep binnenkomt.
Aan de andere kant is deze kritiek niet altijd volledig op jou gericht, maar een reflectie van wat ze zelf voelen. Dus niet alles dien je als jouw waarheid te aanschouwen, vermist zij ook hun perspectief uiten vanuit hun ervaring en dat zien als een ‘vergelijkbare ervaring’. Niet alles is van jou en daar kan je dus even op invoelen.
Wat is van mij en wat is niet van mij? Waarom denk ik dat het ene van mij is en het andere van die ander persoon? Wat raakt mij het meest en waarom? Welke kerngedachte wordt hier verduidelijkt? Wat voel ik bij deze persoon — is het iemand die vanuit in mijn beste belang spreekt of niet? En is het hun eigen trigger die ze op jou reflecteren? Zo neen, wat zit daar voor mij in? Zo ja, ook hier, wat zit daar voor mij in?
Als je de definitie van ‘kritiek’ opzoekt dan staat er:
‘Kritiek (Oudgrieks κριτικός, kritikós, via Latijn criticus: beoordelaar, kunstrechter) is het beoordelen van daden, werken, uitspraken, maatschappelijke toestanden, theorieën. In de engere betekenis van "kritiek geven", bedoelt men er een afkeuring mee.’
1) Aanmerking 2) Aanwijzing van gebreken 3) Afkeuring 4) Bedenkelijk 5) Bekritisering 6) Benard 7) Benauwd 8) Beoordeling 9) Bespreking 10) Bespreking van een boek 11) Boekbespreking 12) Commentaar 13) Delicaat 14) Dreigend 15) Ernstig 16) Gevaarlijk 17) Gewiekst 18) Hachelijk 19) Het aanwijzen van gebreken
Als we dan eens kijken naar de definitie van ‘zelfkritiek’, dan valt hieronder: Zelfkritiek is het proces waarbij je jezelf beoordeelt en vaak negatief bekritiseert. Dit kan variëren van gedachten over kleine fouten tot aanhoudende zelftwijfel en negatieve zelfbeoordeling.
En daar zit de kern. Hoe streng beoordeel je jezelf? Hoeveel ruimte laat je jezelf om fouten te maken?
Neem even de tijd om te reflecteren:
Welke negatieve gedachten over mezelf zorgen ervoor dat ik mezelf niet liefheb? Waar voel ik dit in mijn lichaam?
Ga daarnaartoe. Ga naar het gevoel.
Wat wil mijn gevoel mij vertellen?
Zonder dat je in je hoofd goed geformuleerde zinnen bedenkt.
Voel echt in en laat gewoon opkomen wat er opkomt.
Wanneer heb ik dat gevoel nog gevoeld?
Ga daarnaartoe. Ga naar die plek - situatie - pijn.
Vraag wat je (innerlijk kind) nodig hebt op dit moment.
Misschien moet je daar nog wat langer blijven en meer voelen.
Misschien moet je haar/hem meenemen naar jouw veilige plek.
Misschien verlangt zij/hij naar jouw aanwezigheid, steun, armen, tijd, …
Geef haar/hem wat het nodig heeft.
Zelfkritiek is iets wat ons in ons creatieproces volledig blokkeert. We mogen namelijk niet falen en hierdoor doen we eigenlijk niet wat onze ziel zo hard naar verlangt. We houden onszelf tegen. Durven onszelf niet te laten zien of horen. Omdat het innerlijk kind in ons nog steeds verlangt naar bevestiging, naar liefde, naar aandacht. We negeren ons eigen behoeften, omdat we bang zijn voor afwijzing, voor meer pijn. Ondertussen blijven we lijden, lijdt ons lichaam. We horen of zien haar niet, net zoals voordien.
Ga terug in contact met je ‘artist child’.
Wat voel je wanneer je wil creëren? Waar voel je het? Wat wil het jou zeggen?
Zet de eerste stapjes naar je ‘artist child’ door terug te leren spelen:
Doe iets kleins — 10min — en observeer hoe je daar doorheen beweegt. Bijvoorbeeld: teken iets op een stukje papier met potlood.
Teken zonder nadenken.
Wat mag nu uit jou komen? Tracht mindful om te gaan met je tekening.
Wat gebeurt er? Welke zaken zie ik verschijnen? Wat gebeurt er in mijn geest en in mijn lichaam?
Ga terug in verbinding door te spelen. Zonder verwachtingen. Een eerste stap. En om de drempel misschien te verkleinen; het moet op niets te lijken ;) Doe alsof je aan het bellen bent, of tussen de soep en de patatten even een schetsje maakt.
Een laatste note:
Je bent al — je bent al een artiest — ook zonder elke dag te creëren — ook wanneer je je slecht voelt — ook wanneer je geen likes krijgt — ook wanneer je geen feedback krijgt — ook wanneer je kritiek krijgt en ook wanneer je je geblokkeerd voelt.
Wat jij ziet is uniek! Is een geheel eigen perspectief die we nodig hebben om elkaars leven te verreiken.
